Sevimli bir çift 15 dakika sürecek bir araştırma
için Washington Üniversitesi’nde Gottman psikoloji laboratuarına geliyor.
Sevgi dolu bu çift laboratuara alınıyor ve evdeki
sıradan bir sorun hakkında konuşmaları isteniyor. Çift çöp sorunlarını seçiyor.
Evdeki çöplerin dışarıya atılması ile ilgili 15 dakika tartışıyor.
Bu sırada
bütün konuşmalar kaydediliyor. 15 dakika sonunda araştırmacılar, çifte teşekkür
ediyor. Çiftler mutlu bir şekilde ayrılıyor.
Araştırmacılar, videoyu analiz ediyor ve bu çiftin 5 yıl içinde ayrılacağını iddia ediyor.
Beklenen oluyor ve çift üç yıl içerisinde ayrılıyor.
% 90 DOĞRULUK
Elimde 20 yıl boyunca aynı araştırmayı 3000’den fazla çift
üzerinde yapan Prof. Gottman’ın “Evlilikler neden biter ya da devam eder” adlı
kitabı var.
Sadece 15 dakikalık videoları analiz ederek, bir çiftin ayrılıp
ayrılmayacağını % 90 doğruluk ile tahmin edebiliyor.
Hatta daha sonra sadece 3 dakikalık video kayıtlarından tahmin
yapmaya başlıyor ve tahminleri %87 doğru çıkıyor. Peki, bunu nasıl yapıyorlar?
OLUMLU VE OLUMSUZ İFADELER
3 dakikalık her videoyu saniye saniye analiz edip, eşler
tarafından sözlü ve beden dili ile ifade edilen olumlu ve olumsuz duyguları
sayıyor.
Olumlu duyguların oranı, olumsuz duygularının oranına 5’e 1 ise,
çiftler ayrılmıyor. Olumsuz duyguların oranı artıkça ayrılma ihtimalleri de
artıyor. Ama bütün olumsuz ifadeler aynı derecede olumsuz etki yaratmıyor.
Belirlediği 4 ana olumsuz davranış varsa, boşanma ihtimali çok daha fazla
oluyor. Nedir bu dört ana davranış?
AŞAĞILAMA
En büyük negatif davranış aşağılama. Eğer ilişkide aşağılama varsa, ilişkiyi
kurtarmak neredeyse imkânsız. Saygı olmayınca, ilişkinin temeli çok zayıf kalıyor. Aşağılama
kişinin direkt kimliğine ve var oluşuna zarar veriyor.
Verilen mesaj açık: sen sadece ilişkimizde kötü değilsin, sen tek başına kötüsün. Bu durumda çiftler ayrılsa bile, kişinin özgüvenine verilen
zarar yıllarca etkisini sürdürüyor.
ELEŞTİRİ
Eleştiri, sürekli hata bulma ve yargılama davranışı.
Davranışlarından ziyade, kişinin karakteri ve kişiliğini eleştirme.
Kişi
kendisinde bir sorun olduğunu düşünüyor ve ilişkiden kendini kurtarmanın
yollarını arıyor.
Kendisinin takdir edilmediği ortamlardan uzaklaşıp, takdir edildiği ortamlara gidiyor. Kendisini işe yaramaz hissediyor.
Kendisinin takdir edilmediği ortamlardan uzaklaşıp, takdir edildiği ortamlara gidiyor. Kendisini işe yaramaz hissediyor.
SÜREKLİ SAVUNMA
Ayrılığı getiren diğer davranış da çiftlerin karşı tarafı anlamaya çalışmadan, sürekli kendilerini savunması.
Her davranışa bahane bulmak, kendi davranışlarını sürekli
rasyonelleştirmek, karşı taraf fikrini söylediğinde “sen bunu daha çok
yapıyorsun” deyip oku ona çevirmek, karşı tarafı dinlemeden kendi fikrini söylemek önemli savunma davranışları.
Anlama odaklı değil de savunma odaklı olmak ilişkilerde yapılan en büyük hata sanırım.
Anlama odaklı değil de savunma odaklı olmak ilişkilerde yapılan en büyük hata sanırım.
Susma tehlikeli gibi görünmese de en tehlikelilerinden bir
tanesi. Bir taraf endişesini söylediği zaman, kişi karşı tarafı tamamen yok
sayıyor ya da konuyu başka tarafa çeviriyor.
“Karşı tarafa sen değersizsin” mesajını veriyor.
“Karşı tarafa sen değersizsin” mesajını veriyor.
AYRILMA SEBEPLERİ
İşte araştırmacılar sadece bu dört davranışa bakarak bir çiftin
ayrılıp ayrılmayacağına % 90 doğruluk ile karar veriyor.
Araştırmacılar bir de şunu keşfediyor. Olumsuz duyguların fazla
olduğu ilişkilerde çiftler çok daha fazla hastalanıyor.
Şimdi siz ilişkinizi değerlendirin ve ayrılma(ma) ihtimalinizi
hesaplayın. Bakalım ne çıkacak?